Киев: различия между версиями

ЭлячӀунар дуьзар хъувун
Википедиядихъай
Интерактивная навигация по истории
Вилик алатай дуьзар хъувунЦIийи масакIавилер
Содержимое удалено Содержимое добавлено
ВизуальныйВики-текст
гъ Soul Train Кийив макъаладин тӀвар, ракъурун тун тавуна Киев -диз масакӀа хъувуна
Покажи в источниках такое написание на лезгинском.
ЦӀар 1: ЦӀар 1:
'''Кийив''', '''Киев''' ({{lang-uk|Київ|Kyiv}}; {{lang-ru|Киев|Kiyev}}) — [[Украйина]]дин меркез, [[Европа]]дин виридалайни чӀехи ва цӀуру шегьеррикай сад я. Ада [[Днепр]] вацӀун юкьван авахьуна, кефердин [[Днепрдин Украйина]]дин чка кьунва.
'''Киев''' ({{lang-uk|Київ|Kyiv}}; {{lang-ru|Киев|Kiyev}}) — [[Украйина]]дин меркез, [[Европа]]дин виридалайни чӀехи ва цӀуру шегьеррикай сад я. Ада [[Днепр]] вацӀун юкьван авахьуна, кефердин [[Днепрдин Украйина]]дин чка кьунва.


Уьлкведин сиясатдин, жемятдинни экономикадин, улакьдин, маарифдинни илимдин юкь я. Украйинадик акатзавай кьилдин административни территориал тек, [[Кийив вилаят]]дин административ юкь я. [[Кийив-Святошин район]]дин юкь я. АкӀ ятӀани, ам Кийив вилаятдик акатзавач. Ина Украйинадин гьукуматдин кьилин идарайри, чара уьлквейрин миссийри, Украйинада кӀвалахзавай карханайринни жемятдин тешкилатрин чӀехи паюни чка кьунва.
Уьлкведин сиясатдин, жемятдинни экономикадин, улакьдин, маарифдинни илимдин юкь я. Украйинадик акатзавай кьилдин административни территориал тек, [[Киев вилаят]]дин административ юкь я. [[Киев-Святошин район]]дин юкь я. АкӀ ятӀани, ам Киев вилаятдик акатзавач. Ина Украйинадин гьукуматдин кьилин идарайри, чара уьлквейрин миссийри, Украйинада кӀвалахзавай карханайринни жемятдин тешкилатрин чӀехи паюни чка кьунва.


Шегьердин кьил — тӀвар-ван авай [[бокс|гъуту-гъутархъан]] [[Виталий Владимиран хва Кличко|Виталий Кличко]] я.
Шегьердин кьил — тӀвар-ван авай [[бокс|гъуту-гъутархъан]] [[Виталий Владимиран хва Кличко|Виталий Кличко]] я.


«Повесть временных лет» лугьудай ктабдиз килигна Кийивдин бине кутурбур полянрин княз [[Кий]], адан стхаяр [[Щек]]ни [[Хорив]], гьакӀни абурун вах [[Либид]] язва.
«Повесть временных лет» лугьудай ктабдиз килигна Киевдин бине кутурбур полянрин княз [[Кий]], адан стхаяр [[Щек]]ни [[Хорив]], гьакӀни абурун вах [[Либид]] язва.
Археологиядин малуматралди ва кхьенвай чешмейралди, V-лагаьй виш йисан кьведлагьай паюнилай — VI-лагьай виш йисан садлагьай паюнилай гатӀумна Киев датӀана вилик физвай. Замкова сув шегьер хкаж хьунин юкь хьана.
Археологиядин малуматралди ва кхьенвай чешмейралди, V-лагаьй виш йисан кьведлагьай паюнилай — VI-лагьай виш йисан садлагьай паюнилай гатӀумна Киев датӀана вилик физвай. Замкова сув шегьер хкаж хьунин юкь хьана.


ЦӀар 18: ЦӀар 18:
! Район!! Майдан, км ²!! Агьалияр, кас!!Къалинвал, кас/км ²
! Район!! Майдан, км ²!! Агьалияр, кас!!Къалинвал, кас/км ²
|-
|-
| Colspan = 3 |''''' Днепрдин эрчIи къерех:'''''
| Colspan = 3 |''''' Днепрдин эрчӀи къерех:'''''
|-
|-
| [[Голосийив район (Кийив)|Голосийив]] || 160,78 || 232,9 агъ.
| [[Голосийив район (Киев)|Голосийив]] || 160,78 || 232,9 агъ.
|1449
|1449
|-
|-
| [[Оболон район (Кийив)|Оболон]] || 110,32 || 315,8 агъ.
| [[Оболон район (Киев)|Оболон]] || 110,32 || 315,8 агъ.
|2863
|2863
|-
|-
| [[Печера район (Кийив)|Печера]] || 19,57 || 141,4 агъ.
| [[Печера район (Киев)|Печера]] || 19,57 || 141,4 агъ.
|7225
|7225
|-
|-
| [[Подол район (Кийив)|Подол]] || 34,08 || 192,2 агъ.
| [[Подол район (Киев)|Подол]] || 34,08 || 192,2 агъ.
|5640
|5640
|-
|-
| [[Святошин район (Кийив)|Святошин]] || 102,63 || 336,0 агъ.
| [[Святошин район (Киев)|Святошин]] || 102,63 || 336,0 агъ.
|3274
|3274
|-
|-
| [[Соломянка район (Кийив)|Соломянка]] || 40,52 || 343,8 агъ.
| [[Соломянка район (Киев)|Соломянка]] || 40,52 || 343,8 агъ.
|8485
|8485
|-
|-
| [[Шевченко район (Кийив)|Шевченко]] || 26,63 || 229,0 агъ.
| [[Шевченко район (Киев)|Шевченко]] || 26,63 || 229,0 агъ.
|8599
|8599
|-
|-
| Colspan = 3 |''''' Днепрдин чапла къерех:'''''
| Colspan = 3 |''''' Днепрдин чапла къерех:'''''
|-
|-
| [[Дарница район (Кийив)|Дарница]] || 132,24 || 316,8 агъ.
| [[Дарница район (Киев)|Дарница]] || 132,24 || 316,8 агъ.
|2396
|2396
|-
|-
| [[Десна район (Кийив)|Десна]] || 154,2 || 359,5 агъ.
| [[Десна район (Киев)|Десна]] || 154,2 || 359,5 агъ.
|2331
|2331
|-
|-
| [[Днепрдин район (Кийив)|Днепрдин]] || 66,7 || 346,5 агъ.
| [[Днепрдин район (Киев)|Днепрдин]] || 66,7 || 346,5 агъ.
|5195
|5195
|-
|-
| '''Кийив''' || 847,67 || 2 888 470||3408
| '''Вири''' || 847,67 || 2 888 470||3408
|}
|}
<small>Майдандикай малуматрин чешме [http://atu.gki.com.ua/atu/26])</small>{{clear}}.
<small>Майдандикай малуматрин чешме [http://atu.gki.com.ua/atu/26])</small>{{clear}}.


== Стхавилин шегьерар ==
== Стхавилин шегьерар ==
⚫
1961-лагьай йисуз Киев мукьва хьанвай шегьеррин гьерекатдик экечӀна. [[Краков]] ([[Польша]]) ва [[Тампере]] ([[Финляндия]]) адан садлагьай стхавилин шегьерар хьана. 2018-лагьай йисан малуматралди, адаз 54 стхавилин шегьер ава. Алай чӀавуз абур [[Ханчжоу]] ([[Китай]]) шегьердихъ галаз стхавиликай рахазва<ref>[http://kmr.gov.ua/uk/content/kyyiv-mozhe-staty-pobratymom-tehnologichnogo-mista-lidera-hanchzhou Киевдикай технологиядин лидер тир шегьер Ханчжоудиз стхавилин шегьер жедайвал я]</ref>.


⚫
Киев шегьердин территориал жемятдин статутдин 7-лагьай макъаладив кьурвал, стхавилин шегьерар Киевдин шегьердин шуради кьве патан икьрардиз килигна хкязва<ref>[http://kmr.gov.ua/uk/content/status-terytorialnoyi-gromady-mista-kyyeva Киев шегьердин территориал жемятдин статут]</ref>.
⚫
1961-лагьай йисуз Кийив мукьва хьанвай шегьеррин гьерекатдик экечӀна. [[Краков]] ([[Польша]]) ва [[Тампере]] ([[Финляндия]]) адан садлагьай стхавилин шегьерар хьана. 2018-лагьай йисан малуматралди, адаз 54 стхавилин шегьер ава. Алай чӀавуз абур [[Ханчжоу]] ([[Китай]]) шегьердихъ галаз стхавиликай рахазва<ref>[http://kmr.gov.ua/uk/content/kyyiv-mozhe-staty-pobratymom-tehnologichnogo-mista-lidera-hanchzhou Кийивдикай технологиядин лидер тир шегьер Ханчжоудиз стхавилин шегьер жедайвал я]</ref>.


⚫
Украинадинни Урусатдин арада авай конфликтдин гъиляй 2016-лагьай йисан 11-лагьай февралдиз Киев шегьердин шуради украйин меркездинни [[Москва|Маскавдин]] арада стхавиликай, кӀиливаликайни санал кӀвалахуникай кутӀуннавай икьрар чӀурна<ref>[https://ukranews.com/ua/news/427748-kyiv-rozryvaye-bratski-vidnosyny-z-moskvoyu Киевди Москвадихъ галаз араяр чӀурзава]</ref>.
⚫
Кийив шегьердин территориал жемятдин статутдин 7-лагьай макъаладив кьурвал, стхавилин шегьерар Кийивдин шегьердин шуради кьве патан икьрардиз килигна хкязва<ref>[http://kmr.gov.ua/uk/content/status-terytorialnoyi-gromady-mista-kyyeva Кийив шегьердин территориал жемятдин статут]</ref>.


⚫
ГьакӀни гьа юкъуз Киевдин шегьердин шуради [[Санкт-Петербург]]дихъ, [[Волгоград]]дихъ, [[Магьачкъала]]дихъ, [[Улан-Уде]]дихъни [[Коми Республика]]дихъ галаз араяр чӀурна<ref>[https://gazeta.ua/articles/life/_kiyiv-rozirvav-pobratimski-vidnosini-z-6-rosijskimi-mistami/677962 Киевдин ругуд Урусатдин шегьердихъ галаз стхавилин араяр чӀурна]</ref>.
⚫
Украинадинни Урусатдин арада авай конфликтдин гъиляй 2016-лагьай йисан 11-лагьай февралдиз Кийив шегьердин шуради украйин меркездинни [[Москва|Маскавдин]] арада стхавиликай, кӀиливаликайни санал кӀвалахуникай кутӀуннавай икьрар чӀурна<ref>[https://ukranews.com/ua/news/427748-kyiv-rozryvaye-bratski-vidnosyny-z-moskvoyu Кийивди Москвадихъ галаз араяр чӀурзава]</ref>.

⚫
ГьакӀни гьа юкъуз Кийивдин шегьердин шуради [[Санкт-Петербург]]дихъ, [[Волгоград]]дихъ, [[Магьачкъала]]дихъ, [[Улан-Уде]]дихъни [[Коми Республика]]дихъ галаз араяр чӀурна<ref>[https://gazeta.ua/articles/life/_kiyiv-rozirvav-pobratimski-vidnosini-z-6-rosijskimi-mistami/677962 Кийивдин ругуд Урусатдин шегьердихъ галаз стхавилин араяр чӀурна]</ref>.
 
 
{|
{|
ЦӀар 126: ЦӀар 125:
== Баянар ==
== Баянар ==
{{Баянар}}
{{Баянар}}

[[Категория:Украинадин шегьерар]]

22:38, 5 февраль 2019 жуьре

Киев (укр. Київ; урус. Киев) — Украйинадин меркез, Европадин виридалайни чӀехи ва цӀуру шегьеррикай сад я. Ада Днепр вацӀун юкьван авахьуна, кефердин Днепрдин Украйинадин чка кьунва.

Уьлкведин сиясатдин, жемятдинни экономикадин, улакьдин, маарифдинни илимдин юкь я. Украйинадик акатзавай кьилдин административни территориал тек, Киев вилаятдин административ юкь я. Киев-Святошин райондин юкь я. АкӀ ятӀани, ам Киев вилаятдик акатзавач. Ина Украйинадин гьукуматдин кьилин идарайри, чара уьлквейрин миссийри, Украйинада кӀвалахзавай карханайринни жемятдин тешкилатрин чӀехи паюни чка кьунва.

Шегьердин кьил — тӀвар-ван авай гъуту-гъутархъан Виталий Кличко я.

«Повесть временных лет» лугьудай ктабдиз килигна Киевдин бине кутурбур полянрин княз Кий, адан стхаяр Щекни Хорив, гьакӀни абурун вах Либид язва. Археологиядин малуматралди ва кхьенвай чешмейралди, V-лагаьй виш йисан кьведлагьай паюнилай — VI-лагьай виш йисан садлагьай паюнилай гатӀумна Киев датӀана вилик физвай. Замкова сув шегьер хкаж хьунин юкь хьана.

Русдин, Киевдин князвилин, ЧӀехи Урус князвилин, Украйинадин Халкьдин Республикадин, Украйинадин гьукуматдин ва Украйинадин шурайрин социализмдин республикадин кьилин шегьер тир.

Административ паюнар

Асул макъала: Киевдин административ паюнар

Шегьердин территория 10 административ райондиз чара жезва:

Район Майдан, км ² Агьалияр, кас Къалинвал, кас/км ²
Днепрдин эрчӀи къерех:
Голосийив 160,78 232,9 агъ. 1449
Оболон 110,32 315,8 агъ. 2863
Печера 19,57 141,4 агъ. 7225
Подол 34,08 192,2 агъ. 5640
Святошин 102,63 336,0 агъ. 3274
Соломянка 40,52 343,8 агъ. 8485
Шевченко 26,63 229,0 агъ. 8599
Днепрдин чапла къерех:
Дарница 132,24 316,8 агъ. 2396
Десна 154,2 359,5 агъ. 2331
Днепрдин 66,7 346,5 агъ. 5195
Вири 847,67 2 888 470 3408

Майдандикай малуматрин чешме [1])
.

Стхавилин шегьерар

1961-лагьай йисуз Киев мукьва хьанвай шегьеррин гьерекатдик экечӀна. Краков (Польша) ва Тампере (Финляндия) адан садлагьай стхавилин шегьерар хьана. 2018-лагьай йисан малуматралди, адаз 54 стхавилин шегьер ава. Алай чӀавуз абур Ханчжоу (Китай) шегьердихъ галаз стхавиликай рахазва[1].

Киев шегьердин территориал жемятдин статутдин 7-лагьай макъаладив кьурвал, стхавилин шегьерар Киевдин шегьердин шуради кьве патан икьрардиз килигна хкязва[2].

Украинадинни Урусатдин арада авай конфликтдин гъиляй 2016-лагьай йисан 11-лагьай февралдиз Киев шегьердин шуради украйин меркездинни Маскавдин арада стхавиликай, кӀиливаликайни санал кӀвалахуникай кутӀуннавай икьрар чӀурна[3].

ГьакӀни гьа юкъуз Киевдин шегьердин шуради Санкт-Петербургдихъ, Волгограддихъ, Магьачкъаладихъ, Улан-Удедихъни Коми Республикадихъ галаз араяр чӀурна[4].  

Баянар

  1. ↑ Киевдикай технологиядин лидер тир шегьер Ханчжоудиз стхавилин шегьер жедайвал я
  2. ↑ Киев шегьердин территориал жемятдин статут
  3. ↑ Киевди Москвадихъ галаз араяр чӀурзава
  4. ↑ Киевдин ругуд Урусатдин шегьердихъ галаз стхавилин араяр чӀурна
Чешне "https://lez.wikipedia.org/w/index.php?title=Киев&oldid=77692" я