Мехкергъ

Тунвай хуьр Мехкергъ урус. Мехкерг Уьлкве УрусатУрусат Федерациядин субъект ДагъустанДагъустан Муниципал район СтӀал Сулейман район Агьалияр 0 кас Миллетар лезгияр Динар суьнни - мусурманар Сятдин чӀул UTC+4 Телефондин код +7 87236 Автомобилдин код 05

Мехкергъ (урус. Мехкерг) — Дагъустан республикадин СтӀал Сулейман районда авай тунвай хуьр.

География

Хуьр СтӀал Сулейман райондин рагъакӀидай пата, райондин юкь тир Кьасумхуьрелай 11,4 км яргъал, Чигих ва КӀунтӀар кӀамарин арада чка кьунвайди я. Мехкергъ хуьр, малдарвилин ва лежбервилин вилик финиз куьмек гузвай хъсан шартӀар авай чкада ала. Гьар пата тамар, тамун зулар ва булахар ава.

Тарих

Хуьруь бине кьунвай дуьз тарих малум туш. Адан тӀварцӀикай баян гун мумкин туш.

Сифте яз Мехкергъ хуьр, Гачалхуьруьн кефер пата авай «Хъампут харапӀар» тӀвар алай чкадал алайди тир. И кар, и чкадал пара кьадарда амукьнавай цӀуру сурари тестикьарзава. Гуьгъуьнлай, тийижир себебдилай хуьруьн агьалияр вацӀун муькуь патаз куьч хьанвай. Кьуьзуьбуру лугьузва хьи, цӀийи хуьруьн бине Къазиха тӀвар алай касди кутунвай, гьавиляй ада «Къазихадхуьр» тӀвар къачунвай. Эхиримжи сефер хуьр 300 - 400 идалай вилик куьч хьанвай, сувавийри, Мехкергъ тӀвар къачунвай, цӀийи хуьр арадал гъанвай.

Хуьруьн кефер пата архитектурадин имарат — мискӀин алайди тир. Хуьруьн рагъакӀидай къерехда, къвалав пак чка — пӀир алай, сур ава.

XIX виш йисуз Мехкергъ хуьр вири Куьре округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Хъутур-Куьредин наибвалдиз талукь тир. Рухун ва Ичин хуьрерихъ галаз Рухунрин хуьруьнжемятдик акатзавай.

1966 йисуз, къати зурзунрилай кьулухъ, мехкергъвийрин чӀехи пай, вилик Кайи КӀеле тӀвар алай, ЦӀийи Макьариз куьч хьанвай.

Агьалияр

Куьч жедалди хуьруьн агьалийрин вири лезгияр, суни - мусурманар тир. 1886 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматрив кьурвал, хуьре 60 майишатар авай, агьалийрин кьадар 357 кас тир. 60 майишатдикай 34 - да гьар йисуз гьукуматдиз налогар вугузвай. Гьар хзанди йиса 5 рубль гузвай, вири санлай — 170 рубль туькӀуьрзавай.

Хуьре гуьгъуьнин сихилар яшамиш жезвай: КъвалцӀару, Кавхадбур, Кивхаяр, БижатӀбур, Судуяр, Бадирхаяр, Мамешар, Джажилар, ГачӀахар, Къахар, Лавлавар, Джавар, СкатӀар, Пахъар, Тахьар, Калам Къадир, Бандагъар, Тагъарбур.

Алай чӀавуз хуьр ичӀизва.

ТӀвар - ван авай ксар

Мехкергъ — чӀехи талант авай алимрин, диндин - алимрин Мехкергъви Шихмегьамед ва Къазимегьамед стхайрин ва гьакӀни Селим-эфенди, Абукар-эфенди, Насруллагь-эфенди ва Къазимегьамед-эфенди хьтин сейли ксарин ватан я.

ЭлячӀунар

• СтӀал Сулейман райондин официал сайтуна Мехкергъ хуьруькай куьруь малуматар