Вини Къартас
![]()
|
Вини Къартас (урус. Юхари Картас) — Дагъустан республикадин СтIал Сулейман районда авай, «Уллугъетягърин» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр.
География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Хуьр СтIал Сулейман райондин кьибле пата, райондин юкь тир Кьасумхуьрелай 6,5 км агъа пата чка кьунвайди я. Патав галай хуьр: Агъа Къартас.
Тарих[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Хуьруьн бине эцигай дуьз тарих малум туш. ТIварцин арадал атуникайни баянар гуз мумкин туш. Хуьр кьве, Вини ва Агъа, мягьлейриз пай жезва.
1839 йисуз Вини Къартасар вири Куьре округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чIавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Гуьне наибвалдиз талукь тир. Агъа Къартас ва ЦIарахуьр хуьрерихъ галаз Агъа Къартасрин хуьруьнжемятдик квай.
Фад заманарилай хуьруьнэгьлияр малдарвилел, хуьруьн майишадал, бахчахъанвилел ва кеспи ийиз шегьерриз фидай лежбервилел алахънавайди тир, гзаф кьадарда гамишар хуьзвай.
XIX виш йисан эхирра Вини Къартас хуьруьн эгьлияр арандиз куьч хьана Мегьарамдхуьруьн районда Къартас Къазмаяр хуьр кутунвай.
Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Алай чIавуз хуьре 73 майишатар гваз 252 кас яшамиш жезва. Агьалидин вири лезгияр, суьнни - мусурманар я. 1886 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайриз килигна, хуьре 111 кIвал авай, агьалийрин кьадар 649 кас тир: 330 итим ва 320 паб. [1]
Хуьруьнвияр лезги чIалан куьре нугъатдик акатзавай гуьней агъа - нугъатдал рахазвайди я.
ТIвар-ван авай ксар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
- СултIанов Балакъардаш СултIанан хва — лезги шаир ва кхьираг.