Сардархуьр

Сардархуьр
Уьлкве	Урусат
Федерациядин субъект	Дагъустан
Муниципал район	СтӀал Сулейман район
Хуьруьнсовет	«Алкьвадар» хуьруьнсовет
ЯШЧдин кьакьанвал	гьуьлуьн дережадалай ; 765 м
Агьалияр	734 кас
Миллетар	лезгияр
Динар	суьнни - мусурманар
Сятдин чӀул	UTC+4
Телефондин код	+7 87236
Почтунин индекс	368772
Автомобилдин код	05
Код ОКАТО	82 247 810 002

Сардархуьр (урус. Сардаркент) — Дагъустан республикадин СтӀал Сулейман районда авай, «Алкьвадар» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр.

География

Хуьр СтӀал Сулейман райондин кефер пата, райондин юкь тир Кьасумхуьрелай кеферни - рагъакӀидай патаз 8,3 км яргъал, Чирагъ вацӀун эрчӀи къерехда чка кьунвайди я. Мукьвал алай хуьрер: Кошхуьр, ЧӀилихъар, Алкьвадар, Векьелар.

Тарих

Хуьруьн бине эцигай тарих малум туш. Хуьруьн тӀвар, вичин бине кутур ксан тӀварунихъ гала.

Сардархуьруьн рагъакӀидай къерехда 150 х 300 м алцумар авай инсанар яшамиш хьайи дегь чӀаван чка ава. Эгъуьнай чкайра, чара - чара девирриз талукь тир культурадин къатар аквазва. Ина, ч.э.в II агъзур йисан кьведлай паюниз талукь тир кишпирдикай расай якӀв, ва гьа а девирдиз талукь тир хъенчӀин къапар.

Хуьруьн мукьув, Кьасумхуьруьз физвай рекьин патав, цин гунгунин эцигунар кьиле тухвадайла хуьруьн эгьлийрин паталай дуьздал акъуднай, чилик кӀаник кучудунар авай сур ава. Ина шлем, кьеркь, кишпирдин гьалкъа, яру чепедин къаб ва ч.э.в II агъзур йисан садлагьай паюниз талукь тир дяведин якӀв.

Сифте и хуьр «Куьлге - Раг» рагунин рагъэкъечӀдай гуьнеда чка кьунвай. Гуьгъуьниз сардархуьрвияр виликан чкадай са тӀимил агъаниз, кьулувалдиз куьч хьанвай. Къвез - къвез хуьр чӀехи жезвай, иниз Ахцегь райондай, Рутул райондай, Цудахаррай, Усугьчайдай инсанар куьч жезвай. Фекьидин къуллугъ, Ахцегьрай тир Гьамидов Мажида кьиле тухузвай. Адаз араб, фарси, туьрк чӀалар чидай.

XIX виш йисуз Сардархуьр вири Куьре округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр Куьре округдин Котур - Куьредин наибвалдик акатзавай. Кошхуьруьхъ галаз Кошхуьруьн жемят арадал гъанвай.

Агьалияр

Алай чӀавуз хуьруьн 277 кӀвале 734 кас яшамиш жезва. Агьалидин вири лезгияр, суьнни - мусурманар я. 1886 йисуз хуьре 26 майишатар авай, агьалийрин кьадар 152 кас тир. ^[1]

Хуьруьнэгьлийрин асул крар малдарвал, лежбервал ва гъилин устӀарвал тир.