Гъуьгъвезар

Тунвай хуьр Гъуьгъвез урус. Гогаз Уьлкве УрусатУрусат Федерациядин субъект ДагъустанДагъустан Муниципал район Ахцегь АП-дин кьакьанвал 2430 м Агьалияр 0 кас Миллетар лезгияр Динар суни - мусурманар Сятдин чӀул UTC+3 Автомобилдин код 05 Космосдай акунар www.wikimapia.org Магьачкъала Ахцегь Гъуьгъвез Ахцегь Гъуьгъвез

Гъуьгъвез, ЦӀуру Гъуьгъвезар, Вини Гъуьгъвезар (урус. Гогаз) — Дагъустан республикадин Ахцегь районда авай гадарнавай сувун хуьр.

География

Хуьр Ахцегь райондин кефер пата, райондин администрациядин юкь тир Ахцегь хуьрелай 9 км яргъал, Самур цӀиргьинин кьибле хушал ала.

Тарих

Хуьр алай чилерал къванцин, гьулдандин ва цурцин хьилен кӀвенкӀвер жагъанай. Зеген чӀурал элкъвей алачухрин кӀалубар авай суван кӀвалерин харапӀаяр, ахъа хьанвай сурарай кӀарабар, дегь чӀаван Алпандин кхьинар ава. Гъуьгъвез хуьруьн мукьвал къванцин ящикар авай дегь чӀаван сур ава.

ХVIII виш йисуз Гъуьгъвезар Рутул беквалдик акатзава. 1775 йисуз рутулри Гъуьгъвезар, КьакӀар ва Усур хуьрер Ахцегьпарадин азад жемиятдин гъиле вугузва. 1775 йисалай 1839 йисал кьван хуьр Ахцегьпарадин азад жемятдик акатзавай Ахцегьпара - 1 хуьрерин жемятдик ква.

1839 йисуз Гъуьгъвезар вири Самур округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатнай. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Самур округдин Ахцегьпара наибвалдиз талукь тир. Гъуьгъвезар, Усур хуьруьхъ галаз Усуррин хуьруьн жемят арадал гъанвай.

1929 йисуз Гъуьгъвезар цӀийиз арадал гъанвай Ахцегь райондик кутунай. 1970 йисан эхирда хуьруьн агьалияр Дагъустандин Мегьарамдхуьруьн райондиз куьч хьана ана ЦӀийи Гъуьгъвез хуьр арадал гъанай. Амма агьалийрин чӀехи пай Магьачкъала, Дербент ва муькуь шегьерриз, ва Азарбайжандин Хъачмаз райондин хуьрериз ва Баку шегьердиз куьч хьанай.

Агьалияр

1886 йисан Урусатдин Империядин агьалияр сиягьриз къачунин нетижайриз килигна, хуьре 533 касди уьумуьр ийизвай .

Тарихдал гьалтайла Гъуьгъвезрин агьалияр агъадихъ галай сихилриз пай жезвай:

Псияр (вичин тӀвар Ялаватар) — хуьруьн бине эцигнай, ЦӀуру Гъуьгъвезрин юкьва яшамиш жезвай садлагьай сихил. КьетӀен къуватдив, фагьум авачир викӀегьвилив ва гзаф туьнт къилихрив тафаватлу тир.

Татлар — татрин дувулар авай сихил.

Алай чӀавуз хуьр харапӀадиз элкъвена

ТӀвар-ван авай ксар

• Шагьэмирова Алуван Гьазретан руш — тӀвар-ван авай лезги шаир.