Буйнакск район

Муниципалитетдин район Буйнакск район урус. Буйнакский район Герб Уьлкве УрусатУрусат Федерациядин субъект ДагъустанДагъустан Администрациядин юкь Буйнакск Къенепатан паюнар 20 муниципалитетар акатзава Райондин кьил Шихсаидов Даниял Хизриевич Бине кьунва 1923 йисан 6 январь Майдан 1842.09 км² Агьалияр ↗ 78 407 кас (2015) Миллетар къумукьар, аварар, даргияр Динар суни - мусурманар Буйнакск район Телефондин код +7 87237 Автомобилдин код 05 Официал сайт элячӀун

Буйнакск район — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин район.

Администрациядин юкь — Буйнакск шегьер я.

География

Район Дагъустандин юкьван пата ала ва Кизилюрт, Кумторкъала, Къарабудахкент, Леваши, Унцукул, Гьумбет ва Къазбек районрихъ галаз са сергьятра ава.

Райондин майдан 1842,09 км² я.

Тарих

ЦИК ДАССР-дин Президиумдин 1923 йисан 22 ноябрьдин къарардалди, виликан Темир-Хан-Шурадин округдин тӀвар дегишуналди Буйнакск район арадал гъанвай.

1934 йисан 1 сентябрьдиз ВЦИК Президиумди, «Буйнакск райондин Ахкент, Кулецмин, Урми ва Ухли хуьруьнсоветар Леваши райондик кутун» къарардиз къачунвай .

ВС РСФСР-дин Президиумдин 25.06.1952 тарихдин къарардалди, район Буйнакск округдиз дегишарнай ва райондин юкь Агъа Казанище хуьруьз тухванвай. 1953 йисуз район гуьнгуьна кухтунвай. 1963 йисуз мад терг авуна чилер Къарабудахкент райондин чилерик кутунай. 1965 йисуз район цӀийи кьилелай гуьнгуьна кухтунвай.

Агьалияр

Йисариз килигна Буйнакск райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика:

Йис	2002	2011	2012	2013	2014	2015
Агьалияр	65 018	↗ 74 284	↗ 74 824	↗ 76 248	↗ 77 327	↗ 78 407

2002 йисан Вириурусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, Буйнакск райондин миллетрин сиягь:

Халкь	Кьадар, кас.	Пай вири агьалийрикай, %
къумукьар	40759	62,69 %
аварар	14883	22,89 %
даргияр	8996	13,84 %
яхулар	167	0,26 %
урусар	145	0,22 %
масабур	68	0,10 %
вири санлай	65018	100,00 %

Администрациядин паюнар

Райондик, вичик 30 хуьр квай 20 муниципалитетар акатзава (къалин шрифтдив, са шумуд хуьрерин арадай администрациярин юкьвар къалурнава);

Муниципалитет	Хуьрер
1. «Агъа Дженгутай» хуьруьнсовет	Агъа Дженгутай
2. «Ишкарты» хуьруьнсовет	Агъа Ишкарты, Вини Ишкарты
3. «Агъа Казанище» хуьруьнсовет	Агъа Казанище
4. «Акай-Тала» хуьруьнсовет	Акай-Тала
5. «Апши» хуьруьнсовет	Апши, Арыхкент
6. «Аркас» хуьруьнсовет	Аркас
7. «Атланаул» хуьруьнсовет	Атланаул
8. «Буглен» хуьруьнсовет	Буглен
9. «Вини Дженгутай» хуьруьнсовет	Вини Дженгутай
10. «Вини Казанище» хуьруьнсовет	Вини Казанище, Агачкала
11. «Вини Каранай» хуьруьнсовет	Вини Каранай, Агъа Каранай
12. «Дуранги» хуьруьнсовет	Дуранги
13. «Кадар» хуьруьнсовет	Кадар
14. «Карамахи» хуьруьнсовет	Карамахи, Ванашимахи, Чабанмахи
15. «Кафыр-Кумух» хуьруьнсовет	Кафыр-Кумух
16. «Манасаул» хуьруьнсовет	Манасаул, Гергентала
17. «Халимбекаул» хуьруьнсовет	Халимбекаул, Такалай
18. «Чанкурбе» хуьруьнсовет	Чанкурбе, Качкалык
19. «Чиркей» хуьруьнсовет	Чиркей
20. «Эрпели» хуьруьнсовет	Эрпели, Экибулак

Экономика

Райондин экономикадин асул хилерикай сад хуьруьн майишат я. Пахлаяр, гьажикӀаяр ва салан майвайрин магьсулар цазвайди я.

ТӀвар-ван авай ксар

• Мурадова, Барият Солтан Меджидовна (1914—2001) — театрдинни кинодин актриса, СССР-дин халкьдин артистка (1960).
• Бекмурзаев, Бекмурза Абдулхакимович (род. 1950) — Дагъустандин гьукуматдин министр.
• Гамидов, Анвар Гамидович (1924—2000) — къумукьрин зари, чӀалар таржума ийидайди ва муаллим.
• Ирчи Казак — къумукьрин цӀийи аямдин литературадин бине кутур кас.
• Аскеров, Аскер Магомедаминович — Урусатдин кьегьал.
• Осман Губе (Саиднуров) — Германиядин дяведин разведкадин куратор.

ЭлячӀунар

• Буйнакский район в цифрах и фактах
• Буйнакский район — лакомый кусочек Дагестанской Земли Архивация 4 март 2016 йисан.
• Буйнакский район: фотографии Архивация 7 январь 2010 йисан.