Къазбек район

Википедиядихъай
Муниципалитетдин район
Къазбек район
урус. Казбековский район
авар. Казбек район
Герб
Герб
Уьлкве
Урусат
Федерациядин субъект
Дагъустан
Администрациядин юкь
Къенепатан паюнар
12 муниципалитетар акатзава
Райондин кьил
Махачев Абдула Нухиевич
Бине кьунва
1928 йисан 22 ноябрь
Майдан
560 км²
Агьалияр
↗ 45 772 кас (2015)
Миллетар
Динар
Къазбек район

Дагъустандин картадал Къазбек район

Сятдин чӀул
Телефондин код
+7 87269
Автомобилдин код
05
Код ОКТМО
82622000
Официал сайт
Къазбек район Викискладда

Къазбек район (урус. Казбековский район, авар. Казбек район[1]) — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин район.

Администрациядин юкь — Дылым хуьр я.

География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Район Дагъустан Республикадин рагъакӀидай пата, Чечнядихъ галаз сергьятдал ала. Къазбек район Гьумбет, Буйнакск, Кизилюрт, Хасавюрт ва ЦӀийи Лак районрихъ галаз са сергьятра ава.

Райондин чилерин майдан — 560 км² я.

Тарих[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

1928 йисан 22 ноябрьдиз ЦИК ДАССР-дин 6-й кӀватӀалдин 4-й сессияда республика районриз паюнин цӀийи проект кьабулнай. Адав кьурвал, виликан Хасавюрт округдин Къазбек участокдикай Къазбек подкантон арадал гъанвай. ЦӀийи подкантон Хасавюрт кантондин гъилик квай. ВЦИК-ан 25.12.1930 тарихди къарардалди, администрациядин юкь Дылым хуьр тайин авуна Къазбек район арадал гъанвай.

1944 йисуз Аух районда авай чеченар депортация авурдалай кьулухъ Къазбек райондин составдик кьве чечен хуьрер акатнай: Юрт-Аух ва Акташ-Аух хуьрер, гуьгъуьнлай и хуьрериз аварар куьчарна абурун тӀварар масакӀа хъувуна Калининаул ва Ленинаул эцигнай.

Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Йисариз килигна Къазбек райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика:

Йис 2002 2011 2012 2013 2014 2015
Агьалияр 33 140[2] ↗ 43 253[3] ↗ 43 603[4] ↗ 44 327[5] ↗ 44 991[6] ↗ 45 772[7]

2002 йисан Вири Урусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, Къазбек райондин миллетрин сиягь[8]:

Халкь Кьадар,
кас 		Пай
вири агьалидикай, %
аварар 29 164 88,00 %
чеченар 3 834 11,57 %
урусар 36 0,11 %
къумукьар 32 0,10 %
муькуьбур 50 0,70 %
вири санлай 33 140 100,00 %

Администрациядин паюнар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Райондик 12 муниципалитетдин образование (хуьруьнсовет) акатзава, абурукай 11 хуьруьнсоветар ва 1 шегьервилин посёлок я[9].

Къазбек райондин хуьруьнсоветар ва абурук акатзавай хуьрер, (къалин шрифтдив администрациярин юкьвар къалурнава);

  1. «Алмак» хуьруьнсовет — Алмак
  2. «Артлух» хуьруьнсовет — Артлух, Ахтачикан, Иманалиросо, Ахсу ва ЦӀийи-Артлух
  3. «Буртунай» хуьруьнсовет — Буртунай
  4. «Гертма» хуьруьнсовет — Гертма
  5. «Гостала» хуьруьнсовет — Гостала
  6. «Гуни» хуьруьнсовет — Гуни
  7. «Дылым» хуьруьнсовет — Дылым
  8. «Инчха» хуьруьнсовет — Инчха
  9. «Калининаул» хуьруьнсовет — Калининаул
  10. «Ленинаул» хуьруьнсовет — Ленинаул
  11. «Хубар» хуьруьнсовет — Хубар, Иха
  12. Дубки посёлок

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

  1. ↑ Терроризмалде данде къеркьеялъул комиссиялда… (av). — «Чапар — Казбек районалъул газета», 2020. — № 26 (9871).
  2. ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2002 г.
  3. ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2011 г.
  4. ↑ 35. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2012 г.
  5. ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.
  6. ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 г.
  7. ↑ 33. Численность постоянного населения Республики Дагестан по муниципальным образованиям на 1 января 2015 г.
  8. ↑ Дагъустандин миллетрин состав. 2002
  9. ↑ Закон Республики Дагестан от 13.01.2005 № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Чешне "https://lez.wikipedia.org/w/index.php?title=Къазбек_район&oldid=90108" я