Къазбек район
Муниципалитетдин район
Дагъустандин картадал Къазбек район
|
Къазбек район (урус. Казбековский район, авар. Казбек район[1]) — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин район.
Администрациядин юкь — Дылым хуьр я.
География
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Район Дагъустан Республикадин рагъакӀидай пата, Чечнядихъ галаз сергьятдал ала. Къазбек район Гьумбет, Буйнакск, Кизилюрт, Хасавюрт ва ЦӀийи Лак районрихъ галаз са сергьятра ава.
Райондин чилерин майдан — 560 км² я.
Тарих
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]1928 йисан 22 ноябрьдиз ЦИК ДАССР-дин 6-й кӀватӀалдин 4-й сессияда республика районриз паюнин цӀийи проект кьабулнай. Адав кьурвал, виликан Хасавюрт округдин Къазбек участокдикай Къазбек подкантон арадал гъанвай. ЦӀийи подкантон Хасавюрт кантондин гъилик квай. ВЦИК-ан 25.12.1930 тарихди къарардалди, администрациядин юкь Дылым хуьр тайин авуна Къазбек район арадал гъанвай.
1944 йисуз Аух районда авай чеченар депортация авурдалай кьулухъ Къазбек райондин составдик кьве чечен хуьрер акатнай: Юрт-Аух ва Акташ-Аух хуьрер, гуьгъуьнлай и хуьрериз аварар куьчарна абурун тӀварар масакӀа хъувуна Калининаул ва Ленинаул эцигнай.
Агьалияр
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Йисариз килигна Къазбек райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика:
Йис | 2002 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
Агьалияр | 33 140[2] | ↗ 43 253[3] | ↗ 43 603[4] | ↗ 44 327[5] | ↗ 44 991[6] | ↗ 45 772[7] |
2002 йисан Вири Урусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, Къазбек райондин миллетрин сиягь[8]:
Халкь | Кьадар, кас |
Пай вири агьалидикай, % |
---|---|---|
аварар | 29 164 | 88,00 % |
чеченар | 3 834 | 11,57 % |
урусар | 36 | 0,11 % |
къумукьар | 32 | 0,10 % |
муькуьбур | 50 | 0,70 % |
вири санлай | 33 140 | 100,00 % |
Администрациядин паюнар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Райондик 12 муниципалитетдин образование (хуьруьнсовет) акатзава, абурукай 11 хуьруьнсоветар ва 1 шегьервилин посёлок я[9].
Къазбек райондин хуьруьнсоветар ва абурук акатзавай хуьрер, (къалин шрифтдив администрациярин юкьвар къалурнава);
- «Алмак» хуьруьнсовет — Алмак
- «Артлух» хуьруьнсовет — Артлух, Ахтачикан, Иманалиросо, Ахсу ва ЦӀийи-Артлух
- «Буртунай» хуьруьнсовет — Буртунай
- «Гертма» хуьруьнсовет — Гертма
- «Гостала» хуьруьнсовет — Гостала
- «Гуни» хуьруьнсовет — Гуни
- «Дылым» хуьруьнсовет — Дылым
- «Инчха» хуьруьнсовет — Инчха
- «Калининаул» хуьруьнсовет — Калининаул
- «Ленинаул» хуьруьнсовет — Ленинаул
- «Хубар» хуьруьнсовет — Хубар, Иха
- Дубки посёлок
Баянар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- ↑ Терроризмалде данде къеркьеялъул комиссиялда… (av). — «Чапар — Казбек районалъул газета», 2020. — № 26 (9871).
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2002 г. Архивация 31 январь 2022 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2011 г.
- ↑ 35. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2012 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 г. Архивация 7 апрель 2014 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Республики Дагестан по муниципальным образованиям на 1 января 2015 г. Архивация 5 март 2016 йисан.
- ↑ Дагъустандин миллетрин состав. 2002
- ↑ Закон Республики Дагестан от 13.01.2005 № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»
ЭлячӀунар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- Дагъустан Республикадин президентдин сайтуна Къазбек райондикай малуматар Архивация 4 август 2020 йисан.
- Къазбек райондин официал сайт Архивация 28 ноябрь 2020 йисан.
- Къазбек райондин шикилар