СтIал Сулейманан район
Муниципалитетдин район
Дагъустандин картадал СтIал Сулейман район
|
СтIал Сулейманан район (урус. Сулейман-Стальский район) — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин район.
Администрациядин юкь — Кьасумхуьр хуьр я.
Къене авайбур
География[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Район Дагъустан Республикадин кьибле пата ала. Республикадин Дербент, Хив, Табасаран, Кьурагь ва Мегьарамдхуьруьн районрихъ галаз са сергьятра ава.
Райондин чилерин майдан — 666.3 км² я.
Тарих[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
ЦИК ДАССР-дин 4-й сессияди 1928 йисан 22 ноябрьда кьабулай къарардалди, виликан Куьре округдин Гуьней, Улусс, Хъутур-Куьредин наибвилерикай ва Кьибле-Табасарандин наибвилин 9 лезги хуьрерикай Кьасумхуьруьн кантон арадал гъанвай. 1929 йисуз кантон райондиз элкъуьрнай. 1963 йисуз райондик Кьурагь район ва Мегьарамдхуьруьн райондин са пай кутунай. 1965 йисуз район вичин виликан сергьятра гуьнгуьна кухтунай.
1969 йисан 12 майдиз РСФСР-дин Вини Советдин къарардалди, машгуьр лезги зари СтIал Сулейманан юбилейдин гьуьрметдай райондин тIвар СтIал Сулеймандиз дегишарнай.
Агьалияр[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Йисариз килигна СтIал Сулейманан райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика:
Йис | 1959 | 2002 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
Агьалияр | 27 149 | ↗ 54 036 [1] | ↗ 58 697 [2] | ↘ 58 592 [3] | ↘ 58 219 [4] | ↘ 57 661 [5] | ↘ 57 374 [6] |
2010 йисан Вири Урусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, СтIал Сулейман райондин миллетрин сиягь [7]:
Халкь | Кьадар, кас |
Пай вири агьалидикай, % |
---|---|---|
лезгияр | 58 012 | 98 % |
урусар | 112 | 0,1 % |
табасаранар | 110 | 0,1 % |
рутулар | 62 | 0,1 % |
агъулар | 28 | 0,04 % |
муькуьбур | 107 | 0,06 % |
вири санлай | 58 835 | 100,00 % |
Администрациядин паюнар[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Райондик 16 муниципалитетдин образование (хуьруьнсоветар) ва 38 хуьр акатзава [8].
СтIал Сулейманан райондин хуьруьнсоветар ва абурук акатзавай хуьрер, (къалин шрифтдив администрациярин юкьвар къалурнава); .
- «Алкьвадар» хуьруьнсовет — Алкьвадар, Сардархуьр
- «Агъа СтIалрин» хуьруьнсовет — Агъа СтIал, Агъа СтIалрин Къазмаяр
- «Вини СтIалрин» хуьруьнсовет — Вини СтIал
- «Герейханован хуьруьнсовет — Герейханован совхоз, Герейханован совхоздин 2-лагьай отделение
- «ДаркIуш Къазмайрин» хуьруьнсовет — ДаркIуш Къазмаяр
- «Испикрин» хуьруьнсовет — Испик, ЦIийи Испик, Асалдхуьр, Салиян
- «Курхуьруьн» хуьруьнсовет — Курхуьр
- «КIварчагърин» хуьруьнсовет — КIварчагъ, Зизик, НуьцIуьгъ, Экен
- «Кьасумхуьруьн» хуьруьнсовет — Кьасумхуьр, КIахцугъ, Сийидар
- «Кьулан СтIалрин» хуьруьнсовет — Кьулан СтIал
- «Уллугъетягърин» хуьруьнсовет — Уллугъетягъ, Агъа Къартас, Птидхуьр, Сайтархуьр, Татархан, Вини Къартас
- «Хъпуьхърин» хуьруьнсовет — Хъпуьхъ
- «Цмуррин» хуьруьнсовет — Цмур, Гачалхуьр, Ичин
- «ЦIийи Макьарин» хуьруьнсовет — ЦIийи Макьар, Чуьхверхуьр
- «Шихидхуьруьн» хуьруьнсовет — Шихидхуьр, Пиперхуьр, Хтун, Бутахуьр, Зугьрабхуьр
- «Эминхуьруьн» хуьруьнсовет — Эминхуьр
Гадарнавай хуьрер: Агъа Макьар, Агъа Ярагъ, Бигер, Бурши Макьар, Вини Арагъ, Вини Ярагъ, Вини Макьар, Векьелар, ДаркIуш, Ивигар, Кьеан, КIеле, КуркIурхуьр, Макьар, Мехкергъ, Рухун, ХпитIар, Хутаргъ, ЦIарахуьр, Чуьхверхуьр, ЦицIер, ЦицIигъ, Чантархуьр, ЧIилихъ , ЯлцIугъ.
Баянар[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2002 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2011 г.
- ↑ 35. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2012 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Республики Дагестан по муниципальным образованиям на 1 января 2015 г.
- ↑ Дагъустандин миллетрин состав. 2010
- ↑ Закон Республики Дагестан от 13.01.2005 № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»
ЭлячIунар[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Дагъустан | |||
---|---|---|---|
![]() | Кьилин шегьер: Магьачкъала | ![]() | |
Шегьерар: Буйнакск · Дагъустандин ЦIаяр · Кьвевар · Избербаш · Каспийск · Кизилюрт · Кизляр · Хасавюрт · Кьибле-Сухокумск | |||
Администрациядин паюнар: | |||
Районар: Агъул · Акуша · Ахвах · Ахцегь · Бабаюрт · Бежта · Ботлих · Буйнакск · Гергебиль · Гьумбет · Гуниб · Дахада · Дербент · Докъузпара · Къазбек · Къайтагъ · Къарабудахкент · Къаякент · Кизилюрт · Кизляр · Кули · Кумторкъала · Кьурагь · Лак · Леваши · Мегьарамдхуьруьн · ЦIийи Лак · Нугъай · Рутул · Сергокъала · СтIал Сулейман · Табасаран · Тарумовка · Тлярата · Унцукул · Хасавюрт · Хив · Хунзах · ЦIумада · Цунта · ЧIарода · Шамил | |||
Макъалаяр: География • Герб • Гимн • Тарих • Агьалияр • Административ паюнар • ТIаратI |